محمد توسلی:
بازرگان با بسیاری از اعدام‌های اوایل انقلاب مخالف بود؛ او هیچگاه قهر نکرد
محمد توسلی گفت: آقای بازرگان با بسیاری از اعدامها مخالف بود مثلاً تیمسار مقدم با انقلاب همکاری کرده بود اما با مدارا با او برخورد نشد، آقای دکتر نیک‌پی، شهردار تهران یا فرخ‌رو پارسا وزیر آموزش و پرورش که اعدام شدند آیا واقعاً گناه‌شان در حد اعدام بود؟
به گزارش جهان مانا، بخش‌های مهم گفت‌‌وگو روزنامه هم میهن را با محمد توسلی درباره روش و منش نخست‌وزیر دولت موقت در ادامه می‌‌خوانید:
- مشکل ظاهراً نوع تعامل رهبری و دولت موقت نبود؛ بلکه مشکل اصلی شورای انقلاب بود. طبق اساسنامه شورای انقلاب قرار بود این شورا در جایگاه قانون‌گذاری و تصمیم‌گیری کلان در جامعه باشد و دولت موقت هم براساس همان حکمی که آقای [امام] خمینی به مهندس بازرگان می‌دهد، باید به 5 برنامه‌ای که مطرح‌شده، عمل کند. اما شورای انقلاب در تمامی مسائل اجرایی کشور نظر میداد و دخالت می‌کرد و نهادها و کمیته‌هایی که تشکیل‌شده بود هم همین‌گونه بود.
- پیگیری دولت موقت و آقای دکتر یزدی در ابتدای پیروزی انقلاب موجب میشود که دادگاه انقلاب برای قانونمندی کار تشکیل شود. آقای بازرگان با بسیاری از اعدامها مخالف بود مثلاً تیمسار مقدم با انقلاب همکاری کرده بود اما با مدارا با او برخورد نشد، آقای دکتر نیک‌پی، شهردار تهران یا فرخ‌رو پارسا وزیر آموزش و پرورش که اعدام شدند آیا واقعاً گناه‌شان در حد اعدام بود؟ جو انقلابی و رادیکال حاکم بود.
- مهندس بازرگان و یاران آنها نگاه قدرت نداشتند بلکه نگاه‌شان این بود که مسئولیت دولت موقت را برای گذار باید بپذیرند و البته در مراحل بعد قهر هم نکردند و به‌رغم تمام مسائلی که در اشغال سفارت پیش میآید، تمام اتهامهایی که مطرح میشود، هرگز قهر نمیکنند. عضو شورای انقلاب میشوند، در انتخابات مجلس اول حضور پیدا میکنند و به مجلس میروند. همه رخدادها در همین راستاست اما نگاه‌شان اصلاً قدرت نیست بلکه هدف آگاهی‌بخشی است.
- مرور سوابق 4 دهه گذشته نشان می‌دهد که نهضت آزادی ایران هیچگاه نه‌تنها قهر نکرده است بلکه همیشه درعرصه عمومی کوشش کرده حضور داشته باشد و در هر مقطعی متناسب با شرایط و امکانات به وظیفه راهبردی خود عمل کرده است.
- نهضت آزادی ایران در انتخابات سال‌های 1392 و 1396 هم در راستای راهبرد آگاهی‌بخشی فعال بود. درسال 1392 وزارت اطلاعات به ما ابلاغ کرد که حق صدور اطلاعیه و تشویق مردم برای مشارکت در انتخابات را ندارید. آقای دکتر یزدی و جمعی از همراهان در حسینیه ارشاد حضور پیدا کردیم و آقای دکتر یزدی با رسانه‌های داخلی و خارجی مصاحبه و مردم را به شرکت در انتخابات دعوت کردند. در شرایطی که حتی آقای هاشمی‌رفسنجانی ردصلاحیت شده بود و انتظار نداشتند کسی به آقای روحانی رای دهد، رای به آقای روحانی، که رای اعتراضی بود، با توصیه آقای دکتر یزدی بسیاری در داخل و خارج از کشور به آقای روحانی رای دادند.
