سفر رییس سازمان غذا و دارو به افغانستان برای خرید تریاک های مکشوفه و دست رد طالبان به سینه مسئولان ایرانی

به گزارش جهان مانا، این منابع آگاه گفتند که همراهان رییس سازمان غذا و دارو در این سفر، نمایندگان چند شرکت اصلی تولید‌کننده داروهای مخدر بودند و قرار بود در صورت موافقت طالبان، به اندازه نیاز یک سال، از کشفیات تریاک طالبان خریداری شده و به ایران منتقل شود.

رسمیت این خرید و قرار گرفتن در چارچوب همکاری اقتصادی تجاری دو کشور البته هنوز مورد تردید است چون طبق کنوانسیون 1961 هیات بین‌المللی کنترل مواد مخدر INCB غیر از 13کشور که ذیل مجوز این هیات، مجاز به کشت محدود خشخاش و فروش تریاک به دست آمده از این کشت به سایر کشورهای جهان هستند، هیچ کشور دیگری اجازه بهره‌برداری اقتصادی و انتفاعی از کشفیات تریاک خود را ندارد و تمام کشفیات، به عنوان محصول یک تجارت غیرقانونی، باید سوزانده و نابود شود. بنابراین، کشور افغانستان هم در 5 دهه اخیر و بعد از تصویب این کنوانسیون، نه تنها مجاز به صادرات و فروش برون‌مرزی کشفیات تریاک خود نبوده، حتی اجازه نداشته این کشفیات را برای مصارف پزشکی و دارویی و تحقیقاتی مورد استفاده قرار بدهد.

با توجه به اینکه ایران هم از امضاکنندگان کنوانسیون 1961 است، معلوم نیست که رییس سازمان غذا و دارو، چطور چنین پیشنهادی را با مقامات طالبان مطرح کرده و سوال مهم این است که اگر طالبان این پیشنهاد را می‌پذیرفت و مقادیری ولو اندک از کشفیات تریاک افغانستان، به نماینده ایران فروخته می‌شد، بازتاب جهانی این مراوده اقتصادی برای کشوری که خود را پیشروی مبارزه با مواد مخدر در جهان می‌داند، چه می‌توانست  باشد ؟ 

منابع آگاه در دولت، این احتمال را در نظر داشتند که پیشنهاد رییس سازمان غذا و دارو به طالبان، قدمی برای رفع کمبود ماده اولیه مورد نیاز تولید داروهای مخدر بوده چون نیمه مرداد امسال دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت که به دنبال کاهش کشفیات تریاک ظرف دو سال اخیر و تاثیر ممنوعیت کشت خشخاش در افغانستان، صنعت داروسازی از ابتدای امسال با چالش جدی برای تولید داروهای مخدر مواجه شده است. این حرف دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر را، همان زمان، یک منبع آگاه در وزارت بهداشت، مفصل‌تر شرح داد و گفت که 4 کارخانه اصلی و حدود 10 کارخانه وابسته در صنعت داروهای مخدر، هر سال باید 500 تن تریاک خالص در اختیار داشته باشند در حالی که کل کشفیات تریاک پارسال کمتر از 210 تن و کل کشفیات دو سال قبل هم کمتر از 410 تن بوده است.

به دنبال این حرف‌ها، بحث کشت خشخاش یا واردات تریاک به عنوان راه جایگزین مطرح بود اما هر چه گذشت، پرونده تولید داروهای مخدر، ابعاد جدیدی پیدا کرد.

جدیدترین خبر از این پرونده، حرف‌های یک منبع آگاه در بخش مقابله با مواد مخدر است می‌گوید برخلاف اخباری که طی 5 ماه اخیر درباره خالی شدن انبارها از کشفیات تریاک مطرح شده، هنوز هیچ سند قابل تاییدی از خالی شدن انبارهای کشفیات تریاک موجود نیست. این منبع آگاه، بدون ذکر عددی از ذخایر کشفیات تریاک، می‌گوید که طبق قانون، هرگونه کشفیات مواد، در حکم اموال قاچاقچیان بوده و به نفع دولت ضبط و مصادره می‌شود و ستاد مبارزه با مواد مخدر، به عنوان نماینده دولت مسوول نگهداری از اموال با منشأ قاچاق مواد است.

به گفته این منبع آگاه، وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت کشور، تنها نهادی است که می‌تواند در هر زمان از سال به هر میزانی که مد نظر دارد، برای دریافت از ذخایر تریاک کشف شده درخواست بدهد و ستاد مبارزه با مو‌اد مخدر هم موظف است مطابق میزان تقاضای وزارت بهداشت و معادل وزن مکتوب شده، تریاک تحویل بدهد اما طی سال‌های اخیر، هم میزان تولید دارو و هم میزان ماده اولیه مورد نیاز تولید داروهای مخدر در مقایسه با نیاز واقعی کشور، سوال برانگیز و بسیار زیادتر بوده ولی مسوولان وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو، هیچگاه توضیح روشنی درباره حجم وزنی و عددی داروهای تولید شده نداشتند و فقط با یک عدد کلی از ماده اولیه مورد نیاز کارخانه‌های داروسازی، بحث را تمام شده فرض کرده‌اند .