دلیل درد شانه پس از بیدار شدن از خواب و شیوه درمان آن
شانه درد پس از بیدار شدن از خواب عارضه شایعی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود به آن دچار می‌شوند.
پس از بیدار شدن از خواب عارضه شایعی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود به آن دچار می‌شوند. امکان دارد این نوع درد خفیف و یا شدید باشد و سبب محدودیت دامنه حرکتی شانه شود. شانه درد می‌تواند در هر سنی ایجاد شود و معمولا در اثر آسیب دیدگی، استفاده بیش از حد و یا به علت تغییرات تخریبی در مفصل شانه بروز می‌کند. شانه درد می‌تواند نشانه‌ای از وجود یک عارضه شدید مانند پارگی روتاتور کاف و یا شانه یخ زده باشد و یا در اثر وضعیت نامناسب بدنی در زمان خواب و یا خوابیدن بر روی شانه آسیب دیده ایجاد شود. در این مقاله، برخی از دلایل شایع شانه درد پس از بیدار شدن از خواب و همچنین گزینه‌های درمان این عارضه شرح داده می‌شود.
برخی از دلایل درد شانه پس از بیدار شدن از خواب شامل:
وضعیت نامناسب بدنی در زمان خوابیدن
خوابیدن در وضعیت نامناسب بدنی می‌تواند سبب بروز درد شانه پس از بیدار شدن از خواب شود، چرا که در این حالت فشار زیادی بر مفصل شانه و عضلات مجاور وارد می‌شود. در زمان خوابیدن به پهلو، وزن بدن بر روی یک شانه وارد شده و می‌تواند سبب فشرده شدن مفصل و بروز التهاب تاندون‌ها و کیسه‌های بورس شود. خوابیدن در حالتی که یک دست زیر بدن یا سر قرار داشته باشد نیز می‌تواند سبب فشردگی مفصل شانه و بروز درد شود. همچنین خوابیدن در وضعیتی که سبب خمیدگی شانه‌ها به جلو یا عقب شود نیز می‌تواند منجر به کشیدگی عضلات و همچنین کشیدگی در قسمت شانه، گردن و قسمت فوقانی کمر و در نتیجه بروز درد در زمان بیدار شدن از خواب شود. بنابراین حفظ وضعیت مناسب بدنی در زمان خواب جهت جلوگیری از بروز درد شانه و دیگر مشکلات اسکلتی-عضلانی از اهمیت زیادی برخوردار است.
فشردگی عصب
فشردگی عصب در شانه می‌تواند سبب بروز درد شود. این نوع درد در زمان صبح پس از بیدار شدن از خواب بیشتر است. امکان دارد عصب توسط عضلات، تاندون‌ها یا ساختارهای استخوانی دچار فشردگی شود. این عامل می‌تواند سبب بروز علائمی مانند درد، بی‌حسی و احساس گزگز شود.
زمانی که یک عصب در شانه دچار فشردگی شود، امکان دارد درد تنها در شانه احساس شود و یا به دست منتقل شود. درد شانه معمولا در زمان شب و صبح بیشتر می‌باشد چرا که عصب در زمان خواب فشرده شده و جهت آزاد شدن در صبح به زمان نیاز دارد. همچنین ممکن است درد در اثر انجام برخی حرکات یا قرارگیری در برخی از حالت‌های بدنی تشدید شود. دلایل شایع فشردگی عصب در شانه شامل انجام حرکات مکرر، حالت نامناسب بدنی و آسیب دیدگی هستند.
آسیب دیدگی روتاتور کاف
روتاتور کاف گروهی از عضلات و تاندون‌ها هستند که استخوان کتف را به بخش فوقانی استخوان بازو متصل کرده و به حفظ ثبات و حرکت مفصل شانه کمک می‌کنند. با وارد شدن آسیب به این عضلات یا تاندون‌ها، امکان دارد آسیب دیدگی روتاتور کاف ایجاد شود. این عارضه دلیل شایع درد شانه پس از بیدار شدن از خواب می‌باشد.
آسیب دیدگی‌های روتاتور کاف می‌تواند در اثر فعالیت‌هایی که مستلزم بالا بردن دست به صورت مکرر هستند، آسیب دیدگی ناگهانی یا تغییرات تخریبی در تاندون‌ها ایجاد شود. در زمان خواب امکان دارد شانه در وضعیتی قرار گیرد که بر روی روتاتور کاف آسیب دیده فشار وارد شده و باعث بروز درد در زمان بیدار شدن از خواب شود.
شانه یخ زده
شانه یخ زده عارضه‌ای است که بر مفصل شانه اثر گذاشته و سبب ایجاد خشکی، سفتی و درد می‌شود. بروز شانه یخ زده بیشتر در سنین بین 40 تا 60 سالگی شایع است و احتمال بروز این عارضه در زنان بیشتر می‌باشد.
شانه یخ زده می‌تواند سبب بروز شانه درد پس از بیدار شدن از خواب شود، چرا که در این حالت مفصل خشک و سفت شده و حرکت دادن آن دشوار می‌شود. در نتیجه خوابیدن دشوار شده و امکان دارد درد و خشکی در زمان صبح به علت عدم حرکت مفاصل برای چندین ساعت، تشدید شود. همچنین ممکن است درد در قسمت فوقانی بازو ایجاد شود و امکان دارد مفصل شانه به مرور زمان تضعیف شود.
التهاب مفصل
التهاب مفصل یکی از دلایل شایع درد شانه پس از بیدار شدن از خواب است. التهاب مفصل که سبب بروز درد شانه می‌شود دارای دو نوع است: آرتروز و آرتریت روماتوئید. آرتروز عارضه‌ای است که با گذشت زمان در اثر ساییدگی غضروف مفصل بروز می‌کند. در مفصل شانه، آرتروز می‌تواند سبب ساییدگی غضروف بر روی سطح مفصل گوی و کاسه‌ای شده و منجر به تماس استخوان‌ها با یکدیگر شود. در این حالت ممکن است خصوصاً در زمان صبح پس از عدم فعالیت مانند زمان خواب درد، خشکی و التهاب مفصل ایجاد شود.
آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به مفاصل حمله کرده و منجر به التهاب و آسیب دیدگی پوشش مفصل می‌شود. در قسمت شانه، آرتریت روماتوئید می‌تواند سبب بروز درد، خشکی و ورم شود. این علائم ممکن است در اثر دوره‌های طولانی عدم تحرک در زمان خواب تشدید شوند.
بورسیت
عارضه بورسیت زمانی بروز می‌کند که بورس‌ها دچار التهاب شوند. بورس‌ها کیسه‌های کوچک حاوی مایع هستند که از مفصل محافظت می‌کنند. در این حالت ممکن است در اثر عدم تحرک در زمان شب و همچنین دشواری در حرکت دادن بازو، پس از بیدار شدن از خواب درد و ورم در مفصل شانه ایجاد شود.
پارگی لابروم
لابروم حلقه‌ای از غضروف است که اطراف حفره مفصل شانه قرار گرفته و سبب حفظ ثبات شانه می‌شود. پارگی لابروم می‌تواند سبب بروز درد، ضعف و کاهش دامنه حرکتی در شانه شود. این نوع آسیب دیدگی ممکن است در اثر افتادن از ارتفاع، فعالیت‌هایی که مستلزم بالا بردن دست به صورت مکرر هستند و یا با گذشت زمان در اثر تغییرات تخریبی در مفصل ایجاد شوند.
روش‌های درمان شانه درد بعد از بیدار شدن از خواب
طول دوره درمان به مشکل ایجاد شده بستگی دارد، ولی به طور کلی روش‌های درمان شانه درد عبارتند از:
مصرف دارو
داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک مانند ایبوپروفن یا استامینوفن را می‌توان جهت کاهش درد و التهاب مصرف کرد. برای رفع دردهای شدیدتر، امکان دارد داروهای مُسکن تجویز شده توسط پزشک استفاده شوند.
فیزیوتراپی
در روش فیزیوتراپی از حرکات ورزشی و کششی برای بهبود دامنه حرکتی، قدرت و انعطاف‌پذیری در شانه آسیب دیده استفاده می‌شود. این روش به کاهش درد و جلوگیری از بروز آسیب‌های بیشتر کمک می‌کند. برخی از تمرینات ورزشی برای کاهش درد شانه شامل:
تمرینات مربوط به دامنه حرکتی: این تمرینات به بهبود انعطاف پذیری و قابلیت حرکتی در مفصل شانه کمک می‌کنند. در فیزیوتراپی امکان دارد از تمرینات غیرفعال جهت افزایش دامنه حرکتی استفاده شود. در این حالت، متخصص فیزیوتراپی دست و بازوی بیمار را حرکت می‌دهد. در تمرینات فعال جهت افزایش دامنه حرکتی، بیمار دست و بازوی خودش را حرکت می‌دهد.
تمرینات تقویتی: این نوع تمرینات به بهبود قدرت و حفظ ثبات عضلات مفصل شانه کمک می‌کنند. امکان دارد متخصص فیزیوتراپی از کش ورزشی یا وزنه برای ایجاد مقاومت در این تمارین استفاده کند.
درمان دستی (منوال تراپی)
تکنیک‌های درمان دستی یا منوال تراپی مانند ماساژ بافت نرم یا ایجاد حرکت در قسمت مفصل می‌تواند به کاهش کشیدگی عضلانی، بهبود جریان خون و تسکین درد کمک کند.
درمان با استفاده از اولتراسوند
در روش اولتراسوند، از امواج صوتی برای تسریع روند بهبود و کاهش درد استفاده می‌شود. امکان دارد متخصص از اولتراسوند برای کمک به بهبود جریان خون به ناحیه آسیب دیده و کاهش التهاب استفاده کند.
تحریک الکتریکی
در روش تحریک الکتریکی، از جریان الکتریکی جهت تحریک عضلات در ناحیه آسیب دیده استفاده می‌شود. این روش به کاهش اسپاسم عضلانی و تسکین درد کمک می‌کند.
طب سوزنی
طب سوزنی در برخی از افراد سبب تسکین درد شانه می‌شود. در این روش، سوزن‌های کوچک مخصوص جهت تحریک روند بهبود و کاهش درد، وارد نقاط خاصی از بدن می‌شوند.
ماساژ درمانی
ماساژ به بهبود جریان خون، کاهش التهاب و رفع کشیدگی عضلانی در شانه آسیب دیده کمک می‌کند.
استفاده از نوارهای مخصوص درمانی
در این روش از نوارهای مخصوص درمانی جهت محافظت و حفظ ثبات ناحیه آسیب دیده استفاده می‌شود. امکان دارد متخصص فیزیوتراپی از تکنیک‌های بستن نوار جهت کمک به محافظت از مفصل شانه و تسکین درد استفاده کند.
تزریق کورتیکواستروئید
در برخی از موارد، امکان دارد پزشک تزریق کورتیکواستروئید را جهت کاهش التهاب و تسکین درد توصیه کند. این روش معمولا زمانی که روش‌های دیگر تأثیری در تسکین درد شدید نداشته باشند، استفاده می‌شود.
جراحی
زمانی که دیگر روش‌های درمانی در بهبود درد شدید شانه موثر نباشند، معمولا از جراحی استفاده می‌شود. امکان دارد جراحی برای ترمیم پارگی روتاتور کاف، پارگی لابروم یا دیگر آسیب دیدگی‌ها الزامی باشد.
مراقبت‌های خانگی
جهت تسکین درد خفیف شانه امکان دارد استراحت دادن شانه و استفاده از یخ بر روی ناحیه آسیب دیده برای رفع علائم موثر باشد. این روش‌ها به کاهش التهاب و ورم و تسریع روند بهبود کمک می‌کنند. همچنین ایجاد تغییر در نحوه زندگی مانند کاهش وزن، بهبود پوسچر یا حالت بدنی و خودداری از انجام فعالیت‌هایی که مستلزم بالا بردن دست به صورت مکرر هستند به جلوگیری از بروز آسیب‌های بیشتر و کاهش درد شانه کمک کنند.
