بررسی علمی تأثیرات پرتوهای فرابنفش و نور خورشید بر پوست انسان و آسیب‌های چشمی
چهره خطرناک خورشید در روزهای داغ تابستان
در روزهای داغ تابستان، وقتی آفتاب بر آسفالت می‌تابد و نفس‌کشیدن در خیابان سخت می‌شود، ما اغلب فقط به گرما فکر می‌کنیم، نه چیزی پنهان‌تر از آن یعنی اشعه‌های حاصل از تابش مستقیم خورشید که با وجودی که آنها را نمی‌بینیم، اما تاثیر زیادی بر ما دارند.
به گزارش جهان مانا ، خورشید، منبع زندگی و نور است؛ اما همین منبع حیاتی، اگر بی‌محابا و بی‌پرده در معرضش باشیم، می‌تواند عامل بیماری، پیری زودرس و حتی مرگ سلولی شود.
با افزایش دما و شدت آفتاب در ماه‌های گرم سال، به‌ویژه در شهرهایی مانند تهران، نگرانی‌ها درباره خطرات «اشعه ماورای بنفش» یا UV جدی‌تر می‌شود.
این اشعه‌ها، برخلاف نور مرئی، قابل‌دیدن نیستند؛ اما توانایی تخریب بالایی دارند؛ از تخریب سلول‌های پوست گرفته تا آسیب‌های ژنتیکی، پیری زودرس، تضعیف سیستم ایمنی و سرطان پوست.
در تیررس کمان‌های خورشید!
حال سؤال اینجاست: دقیقاً چه اشعه‌هایی از خورشید به ما می‌رسد؟ این تشعشعات دقیقا چه تأثیری بر ما دارند؟ در چه مدت؟ و چگونه می‌توانیم از آسیب‌های آن در امان بمانیم؟
توجه داشته باشیم نور خورشید ترکیبی از سه نوع پرتو است:
پرتوهای مادون قرمز (Infrared): حس گرما ایجاد می‌کنند، اما خیلی مضر نیستند.
پرتوهای مرئی (Visible light): همان چیزی که با چشم می‌بینیم.
پرتوهای فرابنفش (Ultraviolet): یا UV خطرناک‌ترین بخش نور خورشید برای بدن.
اشعه‌های UV خود به سه نوع تقسیم می‌شوند:
UVA عمقی‌ترین نفوذ را دارد و باعث پیری زودرس پوست و تخریب کلاژن می‌شود.
UVB باعث آفتاب‌سوختگی و آسیب DNA سلول‌های پوست می‌شود.
UVC توسط جو زمین جذب می‌شود و به ما نمی‌رسد.
این اشعه‌ها چطور به ما آسیب می‌زنند؟
اشعه UV به‌ویژه در ساعات ۱۰ صبح تا ۴ عصر، وقتی شدت تابش بیشتر است، می‌تواند:
ساختار DNA سلولی را تخریب کند و باعث جهش‌هایی شود که ممکن است منجر به سرطان شود
سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند
به قرنیه و عدسی چشم آسیب برساند و خطر آب مروارید را افزایش دهد
این آسیب‌ها تاچه مدتی پدیدار می‌شوند؟
این آسیب‌ها ممکن است:
در عرض چند ساعت به صورت آفتاب‌سوختگی ظاهر شوند
در چند هفته به شکل لکه‌های پوستی و خشکی یا چروک بروز کنند
در طولانی‌مدت به صورت آسیب ژنتیکی و سرطان پوست پدیدار شوند
به گزارش سایت mayoclinic حتی مدت کوتاهی قرار گرفتن مکرر در برابر UV، مثلاً هنگام پیاده‌روی روزانه یا رانندگی بدون هیچ پوششی می‌تواند در سال‌های آینده تاثیرات خطرناکی داشته باشد.
داده‌های جهانی چه می‌گویند؟
طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO) :
۸۰ درصد از نشانه‌های پیری پوست ناشی از اشعه UV است، نه سن!
۱ سرطان از هر ۳ سرطان گزارش‌شده در جهان، سرطان پوست است
۳۰ دقیقه قرار گرفتن در برابر نور مستقیم آفتاب در ظهر تابستان می‌تواند معادل یک سوختگی درجه یک باشد
خطر مضاعف در شهرهای بزرگ
به گزارش NHS در شهرهای بزرگی مانند تهران، ارتفاع نسبتاً زیاد از سطح دریا باعث افزایش شدت UV می‌شود
آلودگی هوا به‌جای محافظت، در بعضی موارد اثر لنز را دارد و تابش را متمرکزتر می‌کند
کمبود فضای سبز و سایه طبیعی باعث افزایش مواجهه مستقیم با تابش آفتاب می‌شود
در فصل تابستان، شاخص UV در تهران اغلب به عدد ۹ تا ۱۱ (بسیار خطرناک) می‌رسد
چه‌کارهایی می‌توان برای محافظت انجام داد؟
استفاده از ضدآفتاب با SPF بالای ۳۰ حتی در روزهای ابری
پوشیدن لباس‌های آستین‌بلند، کلاه لبه‌دار، عینک آفتابی استاندارد
پرهیز از حضور در فضای باز در ساعات اوج تابش
استفاده از سایه‌بان، چتر یا دستکش مخصوص
نوشیدن آب کافی و تغذیه سرشار از آنتی‌اکسیدان مثل ویتامین C و E
خورشید دوست یا دشمن!؟
فراموش نکنیم خورشید همان‌قدر که برای زندگی ضروری است، در صورت بی‌احتیاطی، می‌تواند آرام و بی‌صدا، آسیب‌هایی عمیق و جدی برای ما ایجاد کند. حتی در خانه هم اگر در معرض نور مستقیم باشید، پوست شما در معرض خطر است.
شناختن خطرات پرتوهای فرابنفش و رعایت راهکارهای ساده محافظتی، تنها راه ما برای داشتن پوستی سالم، چشم‌هایی ایمن و آینده‌ای بدون سرطان است.
به‌طورکلی آگاهی، نخستین گام محافظت است و این آگاهی باید هر تابستان، بیشتر از قبل به ما یادآوری شود.
